پارچه ویسکوز یکی از پرطرفدارترین و پرکاربردترین منسوجات در صنعت مد و پوشاک است. این پارچه در دسته‌ی الیاف نیمه‌مصنوعی قرار می‌گیرد، چراکه از منابع طبیعی مانند چوب، بامبو و پنبه تولید می‌شود اما طی فرآیندهای شیمیایی به الیاف تبدیل می‌گردد. در این مقاله به طور کامل بررسی می‌کنیم که پارچه ویسکوز چیست، چه ویژگی‌هایی دارد، توسط کدام کشورها تولید می‌شود، چه کاربردهایی دارد و چه مزایا و معایبی را باید در نظر گرفت.
معرفی کلی پارچه ویسکوز
پارچه ویسکوز از سلولز طبیعی که اغلب از چوب درختان کاج، راش یا بامبو استخراج می‌شود، تهیه شده و سپس در کارخانه‌ها به رشته‌هایی تبدیل می‌شود که قابلیت بافندگی دارند. به همین دلیل ویسکوز را نه کاملاً طبیعی می‌دانند و نه صددرصد مصنوعی، بلکه آن را در گروه الیاف نیمه‌مصنوعی یا رژنره قرار می‌دهند.
تاریخچه‌ای کوتاه از تولید ویسکوز
ویسکوز برای اولین بار در اواخر قرن نوزدهم در فرانسه معرفی شد. با توسعه تکنولوژی، این الیاف توانست به یکی از جایگزین‌های مناسب برای ابریشم تبدیل شود. به همین دلیل، آن را «ابریشم مصنوعی» نیز می‌نامند. تولید انبوه آن در اوایل قرن بیستم، به‌ویژه در انگلستان و آمریکا، آغاز شد.
فرآیند تولید پارچه ویسکوز
-
استخراج سلولز: از چوب یا پنبه به دست می‌آید.
-
آمیختگی با مواد شیمیایی: سلولز با مواد قلیایی مانند سود سوزآور ترکیب می‌شود.
-
حل شدن و تولید ویسکوز: ترکیب به حالت مایع در می‌آید و از نازل‌های ریز عبور داده می‌شود.
-
جامد شدن الیاف: پس از عبور از حمام‌های خاص، الیاف به حالت جامد بازمی‌گردند.
-
رنگ‌آمیزی و بافندگی: در نهایت الیاف رنگ شده و به پارچه تبدیل می‌شوند.
ویژگی‌های پارچه ویسکوز
-
جذب بالای رطوبت: بسیار مناسب برای تابستان
-
نرمی و لطافت بالا: احساسی شبیه ابریشم
-
قابلیت رنگ‌پذیری عالی
-
مقرون‌به‌صرفه بودن نسبت به ابریشم طبیعی
-
امکان ترکیب با الیاف دیگر مانند پلی‌استر یا کتان
مزایای پارچه ویسکوز
-
تنفس‌پذیر و راحت در فصول گرم
-
درخشندگی خاص و نمای لوکس
-
عدم ایجاد حساسیت پوستی
-
زیست‌تجزیه‌پذیر و دوستدار محیط‌زیست (در صورت تولید اصولی)
معایب پارچه ویسکوز
-
چروک شدن آسان
-
کاهش مقاومت در برابر رطوبت زیاد
-
ممکن است در تماس زیاد با آب، تغییر شکل دهد
-
تولید آن نیازمند استفاده از مواد شیمیایی خاصی است که در صورت مدیریت نامناسب، به محیط زیست آسیب می‌زند.
کاربردهای پارچه ویسکوز
-
پوشاک زنانه مانند مانتو، پیراهن، روسری
-
لباس زیر و لباس خواب
-
ملحفه، روبالشی و کالای خواب
-
رومبلی و پرده
-
لباس‌های رسمی مردانه مانند پیراهن و کراوات
کشورهای تولیدکننده پارچه ویسکوز
-
چین: بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده ویسکوز در جهان
-
هند: یکی از پیشروها در تولید پارچه‌های سنتی با ترکیب ویسکوز
-
اندونزی و پاکستان: تولیدات با قیمت مناسب و صادراتی
-
ترکیه: شناخته‌شده در تولید ویسکوز با کیفیت بالا برای بازار اروپا
-
اتحادیه اروپا (به‌ویژه اتریش): تولیدکننده برندهای لوکسی مثل لیوسل و ویسکوزهای پایدار
تفاوت پارچه ویسکوز با سایر پارچه‌ها
-
ویسکوز vs پنبه: ویسکوز لطافت بیشتری دارد، اما پنبه دوام بیشتری در برابر شستشو دارد.
-
ویسکوز vs پلی‌استر: ویسکوز طبیعی‌تر است و تنفس‌پذیری بالاتری دارد، در حالی که پلی‌استر مقاوم‌تر ولی کمتر سازگار با پوست است.
-
ویسکوز vs ابریشم: ظاهر و لمس مشابهی دارند ولی ویسکوز بسیار ارزان‌تر است.
نکات مهم در شستشو و نگهداری پارچه ویسکوز
-
ترجیحاً با دست و با آب سرد شسته شود
-
از خشک‌کن استفاده نشود
-
بهتر است در حالت نم، اتو کشیده شود
-
از شوینده‌های ملایم استفاده گردد
آیا پارچه ویسکوز دوستدار محیط‌زیست است؟
ویسکوز در حالت پایه از منابع تجدیدپذیر تولید می‌شود، اما فرآیندهای شیمیایی تولید آن می‌تواند برای طبیعت مضر باشد. برخی برندها مانند Lenzing در اتریش، ویسکوزهای پایدار تولید می‌کنند که اثرات زیست‌محیطی بسیار کمتری دارند.
سوالات متداول درباره پارچه ویسکوز
۱. آیا پارچه ویسکوز مناسب تابستان است؟
بله، این پارچه بسیار خنک، نرم و تنفس‌پذیر است و برای هوای گرم بسیار مناسب است.
۲. آیا ویسکوز چروک می‌شود؟
بله، یکی از معایب این پارچه چروک شدن سریع آن است.
۳. آیا می‌توان پارچه ویسکوز را اتو کرد؟
بله، ولی باید با حرارت پایین و در حالت نیمه‌مرطوب اتو شود.
۴. آیا پارچه ویسکوز برای پوست حساس مناسب است؟
بله، این پارچه بسیار لطیف و ضد حساسیت است.
۵. آیا ویسکوز کش می‌آید؟
خیر، ویسکوز خاصیت کشسانی ندارد مگر با ترکیب الیاف اسپندکس یا لاکرا.
۶. آیا ویسکوز بافت ضخیم دارد؟
خیر، این پارچه معمولاً نازک، سبک و روان است.
